Is een product een machine of geen machine volgens de definitie van de machinerichtlijn?

Let op! Berichten kunnen verouderd zijn, controleer altijd de actuele wet- en regelgeving.

Dat is een belangrijke vraag in het kader van CE-markering. Bijvoorbeeld een stoofbuffer op een treinspoor. Is dat nu een machine volgens de definitie van de machinerichtlijn?

Als het antwoord “ja” is, dan dient de fabrikant een CE-certificering uit te voeren.

IAB Ingenieurs
Stootbuffer op treinspoor

Op de foto is een stootbuffer te zien bij het einde van een spoor op een treinstation. De buffers zijn cilinders die middels een persluchtvat op een druk worden gehouden van circa 3 bar. Dit systeem is een machine, aangezien het aangedreven bewegende delen bevat. Dus CE-markering verplicht.


De machinerichtlijn (2006/42/EG) geeft in artikel 2 de definitie van een machine:

  • een samenstel, voorzien van of bestemd om te worden voorzien van een aandrijfsysteem — maar niet op basis van rechtstreeks gebruikte menselijke of dierlijke spierkracht —, van onderling verbonden onderdelen of componenten waarvan er ten minste één kan bewegen, en die samengevoegd worden voor een bepaalde toepassing.

De stootbuffers zijn bewegende delen en worden aangedreven door de trein die er tegen aan kan botsen en door de persluchtdruk in het systeem. Hiermee wordt voldaan aan de definitie van de machinerichtlijn.

Daarnaast is het natuurlijk mogelijk dat dit systeem ook onder andere richtlijnen valt. In dit voorbeeld zijn ook nog van belang:

  • drukvaten van eenvoudige vorm (2014/29/EU)
  • drukapparatuur richtlijn (2014/68/EU) (PED).

In dit voorbeeld zal de richtlijn drukvaten van eenvoudige vorm van toepassing zijn. Het vat heeft een ontwerpdruk van 5 bar en een volume van 300 liter. P x V = 1500 bar.l.  Het vat bevat perslucht als medium.

De ondergrens waarbij de richtlijn drukvaten van eenvoudige vorm van toepassing is ligt op 50 bar.l., dus is de richtlijn drukvaten van eenvoudige vorm van toepassing. Het drukvat zal bij inkoop moeten zijn voorzien van een CE-markering op basis van deze richtlijn. Zou dit vat door de bouwer van dit systeem zelf gemaakt worden, dan dient de bouwer een certificering te regelen van het drukvat volgens de richtlijn drukvaten van eenvoudige vorm. Hiervoor is een Notified Body (keuringsinstantie) noodzakelijk.

De drukapparatuur richtlijn (2014/68/EU) is niet van toepassing, aangezien het leidingwerk onder het zogenaamde artikel 4 lid 3 valt en de cilinder op basis van stijfheid, sterkte en stabiliteit buiten de werkingssfeer van de richtlijn drukapparatuur valt. Tevens is het drukvat kleiner dan 10.000 bar.l. Zou het groter zijn, dan valt het drukvat onder de drukapparatuur richtlijn (2014/68/EU).

Conclusie voor dit voorbeeld:

  • Drukvat: CE op basis van drukvaten van eenvoudige vorm.
  • Gehele systeem: CE op basis van de machinerichtlijn.

Vraagstukken wel of geen zijn CE zijn soms behoorlijk complex. De CE-scan, dat is een vragenlijst (zie download), geeft in eerste instantie een goede indicatie, maar daarna is in de meeste gevallen verdieping noodzakelijk door de tekst van de richtlijnen te bekijken.

Meer leren over CE-markering in basis of weer actueel op de hoogte gebracht worden van de CE-richtlijnen, volg dan onze training CE-Masterclass voor de machinebouw.