Let op! Berichten kunnen verouderd zijn, controleer altijd de actuele wet- en regelgeving.
In mei 2019 is er een nieuwe versie verschenen van de NPR 3299. In het kader van ATEX komt in bijna ieder bedrijf de NPR 3299 ook aan de orde. Immers in veel bedrijven zijn elektrische voertuigen, zoals heftrucks, veegmachines, stapelaars, etc. aanwezig en de accu’s in deze voertuigen moeten worden opgeladen.
Tijdens het opladen van accu’s (let op: niet alle typen accu’s) komt er waterstofgas vrij. Hierdoor is er explosiegevaar bij acculaadstations. In een explosieveiligheidsdocument moeten de laadplekken en/of laadruimten dan ook worden beschreven en tevens moet worden bepaald of er sprake is van een gevarenzone.
Het beoordelen van gevarenzones bij acculaadstations doe je volgens de NPR 3299. Deze norm is gebaseerd op de internationale norm NEN-EN-IEC 62485-3. Voor vaste accu-opstellingen (UPS systemen) is ook een internationale norm beschikbaar, de NEN-EN-IEC 62485-2.
Normaal gesproken is er bij tractiebatterijen geen gevarenzone bij een laadplek of in een laadruimte (voorwaarde: goede ventilatie!)
Wat zijn de veranderingen in de nieuwe NPR 3299?
De nieuwe NPR 3299:2019 is meer in lijn gebracht met de internationale norm voor tractiebatterijen, de NEN EN IEC 62485-3:2014. Hieronder een overzicht van de meest belangrijkste veranderingen in het kader van explosieveiligheid:
- de veiligheidszone boven de batterij is vergroot van 0,5 m naar 0,6 m
- aanpassing van de formule voor het berekenen van de ventilatie
- aanpassing voor het bepalen van de laadstroom tijdens de gasfase
- ter voorkoming van statische elektriciteit dienen de voorschriften uit de NPR-CLC-IEC/TR 60079-32-1 te worden opgevolgd (meer leren hierover zie: online training statische elektriciteit)
- werkzaamheden zijn alleen toelaatbaar indien is vastgesteld dat de acculader is uitgeschakeld en geborgd tegen onbedoeld inschakelen (LoToTo) (opmerking IAB: in de vorige editie stond dat werkzaamheden alleen worden toegelaten indien de directe omgeving niet explosiegevaarlijk is, het was beter geweest dit te laten staan, immers direct na het uitschakelen en in LoToTo zetten van een acculader is er nog steeds explosiegevaar)
De wijzigingen in de nieuwe NPR 3299 dienen te worden doorgevoerd bij de volgende revisie of in elk nieuw explosieveiligheidsdocument (EVD).
Alle* wijzigingen op een rijtje (* kleine details zijn niet in onderstaand overzicht opgenomen):
- Voorwoord
- aanpassing: verwijzing naar de ATEX 153 (was ATEX 137) / 1ste alinea
- nieuw: NiCd batterijen worden ook genoemd bij de voorbeelden en het probleem van blussen bij lithiumbatterijen / 3de alinea
- aanpassing: personen die hebben meegewerkt aan de norm worden niet meer expliciet genoemd
- Hoofdstuk 1 Onderwerp en toepassingsgebied
- nieuw: de uitzondering voor laadinrichtingen voor elektrische volgens NEN 1010-7-722 / 2de alinea
- aanpassing: verwijzing naar de NPR 5310 is weg
- nieuw: de uitzondering voor niet-industriële toepassingen, zoals batterijen voor rolstoelen en dergelijke / 2de alinea
- Hoofdstuk 2 Verwijzingen
- aanpassing: de normen voor hijskranen (NEN 2017, etc.) zijn verwijderd, staat nu een nieuwe referentie in de bibliografie
- aanpassing: de NPR 5310 is verwijderd en staat nu in de bibliografie
- aanpassing: de nieuwe norm NPR-CLC-IEC/TR 60079-32-1 voor statische elektriciteit is vermeld (was NPR-CLC/TR 50404)
- nieuw: vermelding van de normen voor nood- en oogdouches NEN-EN 15154 serie
- aanpassing: vermelding nieuwe norm NEN-EN-IEC 62485-3 (vervangt de NEN-EN 50272-3)
- nieuw: vermelding van richtlijn 93/43/EEG inzake levensmiddelenhygiëne
- nieuw: vermelding van de ATEX 153 richtlijn (1999/92/EG)
- aanpassing: richtlijn 89/391/EEG (algemene kaderrichtlijn voor veilig werken) is verplaatst naar bibliografie
- aanpassing: verwijzingen naar IEC 60079-0 / IEC 60079-10-1 / IEC 60079-10-2 verwijderd
- Hoofdstuk 3 Termen en definities
- aanpassing: definitie van elektrisch arbeidsmiddel verwijderd
- aanpassing: diverse kleine tekstaanpassingen en verwijzingen toegevoegd
- Hoofdstuk 4 Risico’s (geen aanpassingen)
- Hoofdstuk 4.1 Explosierisico
- verwijderd: vrijkomen van zuurstof (1ste alinea)
- aanpassing: de ontstekingsenergie van waterstof is nu correct weergegeven, 0,019 mJ (stond in de oude versie 0,019 J)
- nieuw: verwijzing naar de NEN-EN 1127-1 (ontstekingsbronnen)
- aanpassing: voorbeelden van ontstekingsbronnen door o.a. schakelhandelingen, kortsluiting, etc.
- aanpassing: nieuwe norm voor statische elektriciteit (NPR-CLC-IEC/TR 60079-32-1)
- Hoofdstuk 4.2 Elektrische risico’s
- nieuw: de max. aanraakspanning bij goed geleidende omstandigheden (60 VDC) en water (30 VDC) vermeld
- nieuw: de gevaren van vlambogen zijn vermeld
- Hoofdstuk 4.3 Milieurisico’s (geen aanpassingen)
- Hoofdstuk 4.4 Gezondheidsrisico’s
- aanpassing: de Warenwetregeling Hygiëne van levensmiddelen wordt niet meer genoemd, wel HACCP en de verordening 852/2004.
- Hoofdstuk 4.5 Brandrisico’s
- nieuw: paragraaf omtrent brandgevaar door overbelasting van een elektrisch circuit
- Hoofdstuk 4.6 Overige risico’s
- aanpassingen: nieuwe verwijzing naar de NEN-EN-IEC 62485-3
- Hoofdstuk 5 Risico-inventarisatie en -evaluatie (geen aanpassingen)
- Hoofdstuk 5.1 Algemeen (geen aanpassingen)
- Hoofdstuk 5.2 Explosierisico
- aanpassing: de ontstekingsenergie van waterstof is nu correct weergegeven, 0,019 mJ (stond in de oude versie 0,019 J)
- aanpassing: de veiligheidszone boven de accu is nu 0,6 m (was 0,5 m)
- nieuw: voorschrift voor het open laten van deksels tijdens het laden (7de alinea)
- verwijzing naar de NEN-EN 50272-3 is weg (8ste alinea)
- nieuw: formule voor de berekeningen (ook niet helemaal nieuw, maar wel iets anders) (formule 1)
- nieuw: bepaling van Igas (overgenomen uit de NEN-EN-IEC 62485-3)
- verwijderd: advies over plaatsing van ventilator en toepassing van explosieveilige ventilator
- verwijderd: bussen en trechters voor vullen van batterijen dienen van kunststof te zijn
- nieuw: aanvulling bij verlichting dat zich in het armatuur geen gas op kan hopen
- nieuw: indien statische oplading mogelijk is, behoort het voertuig eerst te worden vereffend
- verwijderd: elk apparaat in een laadruimte dient explosieveilig te zijn
- aangepast: werkzaamheden zijn alleen toelaatbaar indien is vastgesteld dat de acculader is uitgeschakeld en geborgd tegen onbedoeld inschakelen (LoToTo)
- Hoofdstuk 5.3 Risico’s van elektrische oorsprong (titel aangepast)
- nieuw: verwijzing naar de NEN 1010
- aanpassing: voorschriften voor hijsgereedschap nu in een andere paragraaf
- nieuw: aanvulling om periodieke keuringen te laten uitvoeren van de elektrische installatie, gelijkrichters en batterijen
- Hoofdstuk 5.4 Milieurisico’s
- aanpassing: vloeren dienen vloeistofwerend te zijn (was vloeistofdicht)
- nieuw: tijdens neutraliseren van elektrolyt met soda ontstaat CO2 en er dient voldoende ventilatie te zijn om CO2 af te voeren
- Hoofdstuk 5.5 Gezondheidsrisico’s (geen aanpassingen)
- Hoofdstuk 5.6 Overige risico’s (geen aanpassingen)
- Hoofdstuk 5.6.1 Werken met elektrolyt (geen aanpassingen)
- Hoofdstuk 5.6.2 Werkprocedures en adequate trainingen (geen aanpassingen)
- Hoofdstuk 5.6.3 Veilige indeling van de laadruimte
- nieuw: de veiligheidsafstand tussen batterij en laadinrichting dient min. 0,6 m te zijn
- aanpassing: bij het laden van een intern transportmiddel (was heftruck) dient voldoende vrije ruimte te zijn (was 0,8 m)
- Hoofdstuk 5.6.4 Persoonlijke beschermingsmiddelen (geen aanpassingen)
- Hoofdstuk 5.6.5 Voorzieningen om bij ongevallen letsel te beperken
- nieuw: verwijzing naar normen voor nooddouches en oogdouches NEN-EN 15154 serie
- nieuw: voorbeelden van gebodsborden en waarschuwingsborden
- Hoofdstuk 5.6.6 Het wisselen van batterijen
- aanpassing: voorschriften voor hijsen en verplaatsen van batterijen (stond eerst in hoofdstuk 5.3)
- nieuw: verwijzing naar de nieuwe norm voor hijsgereedschap NEN-EN 13001 reeks
- nieuw: voorschrift voor zijdelings wisselen
- Hoofdstuk 5.6.7 Vloeren van de laadruimte (geen aanpassingen)
- Hoofdstuk 6 Beheer van laadruimte en laadplekken
- aanpassing: laders vervangen door gelijkrichters
- Bijlage A Voorbeeld van een berekening
- aanpassing: A.1: nieuwe formule gebruikt, waardoor ventilatie iets hoger is
- aanpassing: A.2: nieuwe verwijzing naar NEN-EN-IEC 62485-3
- onjuistheid: de berekening van Vr klopt niet, hier had moeten staan: 2,5 x 19,8 = 49,5 m3
- Bijlage B Voorbeelden van een inrichting van een laadruimte
- aanpassing: legenda nr.1 lader vervangen door tractiegelijkrichter
- nieuw: voorbeelden B.2 laadruimte
- Bibliografie
- verschuiving van een aantal normen vanuit hoofdstuk 2 naar bibliografie v.v.
Voor aanschaf van de nieuwe NPR 3299:2019 zie www.nen.nl